Πλοία-Φαντάσματα

Το πιο διάσημο πλοίο-φάντασμα στη ναυτική μυθολογία είναι ο περιβόητος «Ιπτάμενος Ολλανδός», το καταραμένο καράβι που είχε καταδικαστεί να πλέει αιώνια «στις επτά θάλασσες» χωρίς ποτέ να μπορεί να πιάσει λιμάνι. Εκτός όμως από τα εξωπραγματικά δημιουργήματα του ναυτικού και του λογοτεχνικού οίστρου, ο όρος περιλαμβάνει επίσης και καθ' όλα πραγματικά πλοία: είναι αυτά που έχουν βρεθεί
να πλέουν ακυβέρνητα χωρίς ποτέ να έχει εντοπιστεί μια ακλόνητη εξήγηση για τη μυστηριώδη εξαφάνιση του πληρώματός τους.

Το Mary-Celeste

Απ' όλα αυτά τα πλοία - τα οποία είναι πολύ περισσότερα απ' ό,τι θα περίμενε κανείς - εκείνο το οποίο έχει εξάψει περισσότερο και εξακολουθεί να εξάπτει τη λαϊκή φαντασία είναι το περίφημο «Mary Celeste», μια μπρατσέρα μήκους 103 ποδών (31 μέτρων) η οποία είχε αποπλεύσει στις 7 Νοεμβρίου του 1872 από τη Νέα Υόρκη για τη Γένοβα φορτωμένη με 1.701 βαρέλια οινόπνευμα. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1872 ο Ντέιβιντ Ριντ Μούρχαουζ, καπετάνιος του «Dei Gratia», είδε την μπρατσέρα να περιφέρεται σαν ακυβέρνητη στα ανοιχτά των πορτογαλικών ακτών. Μια βάρκα με μερικούς άνδρες εστάλη για να διαπιστωθεί τι συνέβαινε. Ανεβαίνοντας στο «Mary Celeste» οι άνδρες βρήκαν το πλοίο σε σχεδόν άψογη κατάσταση. Το φορτίο ήταν στη θέση του, τα αμπάρια ήταν γεμάτα με προμήθειες σε τρόφιμα και νερό για πολλές ημέρες ακόμη, τίποτε δεν φαινόταν να δικαιολογεί την εγκατάλειψή του. Παρ' όλα αυτά δεν υπήρχε ούτε ίχνος από τον καπετάνιο Μπέντζαμιν Μπριγκς, τη σύζυγο και τη μικρή κόρη του που ταξίδευαν μαζί του και τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος. Η τελευταία αναφορά στο ημερολόγιο του πλοίου είχε γραφτεί 11 ημέρες πριν, στις 24 Νοεμβρίου, και δεν περιείχε τίποτε το ανησυχητικό.

Το «Dei Gratia» οδήγησε το «Mary Celeste» στο λιμάνι του Γιβραλτάρ και από εκεί και πέρα οι φημολογίες για το πλοίο-φάντασμα άρχισαν να διαδίδονται, τροφοδοτούμενες από τη μόνιμη αγάπη του κοινού για τα παράξενα αινίγματα. Σύντομα οι αφηγήσεις διάνθισαν τα πραγματικά περιστατικά, προσθέτοντας όλο και περισσότερα μυστηριώδη στοιχεία: το τσάι στην τραπεζαρία ήταν ακόμη ζεστό· αβγά με μπέικον ήταν σερβιρισμένα στο τραπέζι· ένα ματωμένο ξίφος βρέθηκε κάτω από το κρεβάτι του καπετάνιου και ούτω καθεξής. Κάποιες από αυτές τις φημολογίες οφείλονται σε ένα διήγημα το οποίο ο Αρθουρ Κόναν Ντόιλ κυκλοφόρησε λίγο αργότερα εμπνευσμένος από το συμβάν. Αλλες είναι άγνωστης προέλευσης, αρκετές όμως - σκόπιμα ή μη - επαναλήφθηκαν από τον Τύπο της εποχής εντείνοντας τη σύγχυση.

Το πλήρωμα του «Mary Celeste» δεν βρέθηκε ποτέ και ως σήμερα καμία θεωρία γύρω από το γεγονός που οδήγησε στην εγκατάλειψη του πλοίου δεν έχει γίνει πλήρως αποδεκτή. Η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι το οινόπνευμα του φορτίου προκάλεσε κάποια έκρηξη, αναγκάζοντας το πλήρωμα να καταφύγει προσωρινά στη σωστική λέμβο, η οποία, για κάποιον λόγο, αποκόπηκε από αυτό, μη δίνοντας την ευκαιρία στους ναυτικούς να επιστρέψουν. Το 2005 ο γερμανός ιστορικός Αϊχελ Βίζε σε συνεργασία με επιστήμονες του University College του Λονδίνου προέβησαν σε ένα πείραμα για να στηρίξουν τη «θεωρία του οινοπνεύματος». Κατασκεύασαν ένα ομοίωμα του αμπαριού του πλοίου και έδειξαν ότι οι αναθυμιάσεις από το οινόπνευμα θα μπορούσαν να προκαλέσουν έκρηξη η οποία θα άφηνε άθικτα τα βαρέλια και το πλοίο, αλλά θα δημιουργούσε φλόγες ικανές να πανικοβάλουν τον καπετάνιο και τους ναυτικούς του.

Το πιο σύγχρονο πλοίο-φάντασμα στα θαλασσινά χρονικά έχει να επιδείξει πολλά από τα μυστηριώδη στοιχεία που περιβάλλουν τον θρύλο του «Mary Celeste». Το καταμαράν «Kaz ΙΙ» εντοπίστηκε ακυβέρνητο τον Απρίλιο του 2007 στα ανοιχτά των ακτών του Κουίνσλαντ της Αυστραλίας. Η μηχανή του ήταν αναμμένη, ένα laptop ήταν ανοιχτό και σε λειτουργία και φαγητό για τρεις ήταν σερβιρισμένο στο τραπέζι. Κανένα ίχνος δεν υπήρχε όμως από τους τρεις φίλους που είχαν νοικιάσει το σκάφος. Το σύστημα GPS και ο ασύρματος λειτουργούσαν κανονικά και τα σωσίβια και οι φωτοβολίδες κινδύνου ήταν στη θέση τους. Το καταμαράν ήταν σε άριστη κατάσταση, εκτός από το ένα ιστίο του, το οποίο ήταν σχισμένο. Οι έρευνες των αυστραλιανών αρχών για την ανεύρεση των τριών έμπειρων ερασιτεχνών ψαράδων και ιστιοπλόων έχουν ως σήμερα αποβεί άκαρπες. Διάφορες θεωρίες έχουν προταθεί για την εξιχνίαση της υπόθεσης, καμία όμως δεν φαίνεται ικανοποιητική. Ο χρόνος που έχει μεσολαβήσει είναι λίγος, όμως το γιοτ-φάντασμα της Αυστραλίας έχει ήδη βρει τη θέση του ανάμεσα στα θαλασσινά μυστήρια που προσελκύουν το ενδιαφέρον και τις εικασίες του κοινού.

Το τριμελές πλήρωμα του KAZ II

Στοιχεία απο το BHMA SCIENCE