Υπάρχει η εκτίμηση πως συχνά οι φίλοι μοιάζουν μεταξύ τους. Ωστόσο τώρα υπάρχει και συγκεκριμένη έρευνα που υποδηλώνει ότι σε έναν εντυπωσιακό βαθμό, επιλέγουμε φίλους που γενετικά είναι παρόμοιοι με μας πέρα από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά μας.
Για παράδειγμα, είναι πιθανό δυο άνθρωποι να έχουν ίδια γονίδια που σχετίζονται με την όσφρηση. Οι φίλοι μας είναι τόσο παρόμοιοι γενετικά με μας, που θα μπορούσαν να είναι τέταρτα ξαδέρφια μας, αναφέρουν σε σχετική έρευνά επιστήμονες της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των γενετικών δεικτών δύο φίλων είναι τέτοια που θα περίμενε κανείς να έχουν τους ίδιους προγόνους στο βάθος του χρόνου.
«Οι φίλοι δεν μοιάζουν μόνο εξωτερικά, μοιάζουν και γενετικά», δήλωσε ο Νίκολας Χρηστάκης, γιατρός και κοινωνικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Yale, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης.
Η ομοιότητα είναι μικρή, μόλις το 1% των γενετικών δεικτών, αλλά αυτό έχει τεράστιες συνέπειες για την εξελικτική θεωρία, δήλωσε ο Τζέιμς Φάουλερ, καθηγητής ιατρικής γενετικής και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο. «Έχουμε πιθανότητες να προβλέψουμε, ποιοι θα γίνουν φίλοι μεταξύ τους αν έχουμε το DNA τους» υποστηρίζει ο Φάουλερ.
Πρόκειται για μια μελέτη βασισμένη σε δεδομένα που αφορούν εκατοντάδες ζευγάρια φιλίας και ξένα μεταξύ τους ζεύγη, καθώς και σε εκατοντάδες χιλιάδες δεδομένα γενετικών δεικτών. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο γονίδιο «φιλίας» που να οδηγεί τους ανθρώπους να γίνουν φίλοι. Δεν μπορεί κανείς να πει πως δυο άνθρωποι έγινα φίλοι εξ αιτίας ενός και μόνο ίδιου γονιδίου. Η έρευνα δείχνει ότι οι γενετικοί παράγοντες είναι σαν μια λεπτή αύρα στο παρασκήνιο, αρκετά ισχυρή ώστε να μετρηθεί στατιστικά σε ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων, ακόμη και αν οι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητά επίγνωση του θέματος.
Ο Φάουλερ αναγνωρίζει ότι υπάρχουν περιορισμοί στη μελέτη. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν στοιχεία από μια ιατρική έρευνα πολλών δεκαετιών και μελέτη 1.932 ατόμων στο Φραμινγκχαμ της Μασαχουσέτης, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει σε ερευνητικό έργο που αφορά καρδιακές παθήσεις που χρονολογείται από το 1948. Οι περισσότεροι στο δείγμα ήταν ιταλικής καταγωγής. Η κοινή εθνική καταγωγή, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, ήταν χρήσιμη για αυτό το είδος της έρευνας, γιατί με αυτόν τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα στους ερευνητές να παρατηρήσουν τις ομοιότητες ανάμεσα σε φίλους που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό όπως η εθνικότητα.
«Ενώ έχουμε διαπιστώσει ότι αυτό ισχύει για την συγκεκριμένη μελετημένη ομάδα ανθρώπων, δεν ξέρουμε αν τα αποτελέσματα μπορούν να γενικευτούν και σε άλλες εθνοτικές ομάδες», εξηγεί ο Φάουλερ. «Η προσδοκία μου είναι ότι θα ισχύει, αλλά δεν ξέρουμε». Οι επιστήμονες εξέτασαν 1.367 φιλικά ζεύγη. Σε αυτή την ομάδα, εξέτασαν 466.608 γενετικούς δείκτες και τις παραλλαγές αυτών των δεικτών. Βρήκαν ότι οι φίλοι είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους ξένους να μοιράζονται πολλές από αυτές τις γενετικές παραλλαγές. Ωστόσο οι άνθρωποι επιλέγουν φίλους των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εντυπωσιακά διαφορετικό.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ότι έρχεται σε αντίθεση με την αρχική υπόθεση αλλά ενισχύει τη γενικότερη άποψη ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια λεπτή βιολογική επίδραση στην επιλογή της φιλίας. Η προτίμηση για τα άτομα με σημαντικά διαφορετικό ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να έχει πλεονεκτήματα επιβίωσης. Αν ο ένας έχει ανοσία στο παθογόνο X, και ο άλλος έχει ανοσία σε παθογόνο Υ τότε δεν έχει πιθανότητες ο ένας να κολλήσει μια νόσο από τον άλλο.
Πώς,αντιλαμβανόμαστε αυτά τα όμοια γονίδια και οι άνθρωποι βρίσκουν συμπαθής άλλους ανθρώπους ώστε να τους κάνουν φίλους τους; Αυτό δεν είναι σαφής. Δεν μεταφέρει κανείς εξοπλισμό αλληλουχίας γονιδίων. Μπορεί να υπάρχουν πολλοί παράγοντες,μερικοί από αυτούς ασήμαντοι. Οι άνθρωποι με ορισμένους τύπους σώματος ή χρώμα των μαλλιών μπορεί να αισθάνονται πιο άνετα ο ένας με τον άλλον.
Και θα μπορούσαν να αναπτύξουν φιλίες γύρω από ορισμένες περιοχές. Οι άνθρωποι που αγαπούν τη μυρωδιά του καφέ μπορεί να συχνάζουν για παράδειγμα σε καφετέριες και έτσι να γίνονται φίλοι με άλλους λάτρεις του καφέ, και δεν είναι έκπληξη αν ορισμένοι από αυτά τα φιλικά ζεύγη έχουν παρόμοια οσφρητικά γονίδια. Οι κολυμβητές θα μπορούσε να κάνει φίλους στην παραλία με άλλους κολυμβητές και ούτω καθ'εξής.
Αυτό δεν είναι μια πάγια επιστήμη. Η έρευνα σχετικά με τους γενετικούς παράγοντες σε φιλίες,είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο. Αλλά αν η συλλογιστική του Χρηστάκη και του Φάουλερ είναι σωστή για τη φιλία και την υπέρ-κοινωνική συμπεριφορά γενικότερα είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην πρόσφατη εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, η οποία έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 30000 χρόνια.
«Η Εξελικτική της φυσικής σας κατάστασης δεν εξαρτάται μόνο από το δικό σας γονότυπο, αλλά και για το γονότυπο των φίλων σας», δήλωσε ο Χρηστάκης. «Τα κοινωνικά δίκτυα είναι μια σημαντική κινητήρια δύναμη για την ανθρώπινη εξέλιξη», δήλωσε ο Φάουλερ. «Οι φίλοι μας είναι περίπου όπως τα μέλη της οικογένειας μας.Είναι συγγενείς».
Ο Ρομπέρτ Σέιφαρθ, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια που δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε για την μελέτη, «Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα, προκλητική απάντηση στο ερώτημα του γιατί οι άνθρωποι είναι τόσο υπερ-κοινωνικοί. Γιατί είναι τόσο φιλικοί με τους ξένους; Τα περισσότερα ζώα δεν αντιμετωπίζουν καθόλου κάτι ξένο για αυτά».
www.tvxs.gr
Για παράδειγμα, είναι πιθανό δυο άνθρωποι να έχουν ίδια γονίδια που σχετίζονται με την όσφρηση. Οι φίλοι μας είναι τόσο παρόμοιοι γενετικά με μας, που θα μπορούσαν να είναι τέταρτα ξαδέρφια μας, αναφέρουν σε σχετική έρευνά επιστήμονες της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (PNAS) των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των γενετικών δεικτών δύο φίλων είναι τέτοια που θα περίμενε κανείς να έχουν τους ίδιους προγόνους στο βάθος του χρόνου.
«Οι φίλοι δεν μοιάζουν μόνο εξωτερικά, μοιάζουν και γενετικά», δήλωσε ο Νίκολας Χρηστάκης, γιατρός και κοινωνικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Yale, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης.
Η ομοιότητα είναι μικρή, μόλις το 1% των γενετικών δεικτών, αλλά αυτό έχει τεράστιες συνέπειες για την εξελικτική θεωρία, δήλωσε ο Τζέιμς Φάουλερ, καθηγητής ιατρικής γενετικής και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο. «Έχουμε πιθανότητες να προβλέψουμε, ποιοι θα γίνουν φίλοι μεταξύ τους αν έχουμε το DNA τους» υποστηρίζει ο Φάουλερ.
Πρόκειται για μια μελέτη βασισμένη σε δεδομένα που αφορούν εκατοντάδες ζευγάρια φιλίας και ξένα μεταξύ τους ζεύγη, καθώς και σε εκατοντάδες χιλιάδες δεδομένα γενετικών δεικτών. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο γονίδιο «φιλίας» που να οδηγεί τους ανθρώπους να γίνουν φίλοι. Δεν μπορεί κανείς να πει πως δυο άνθρωποι έγινα φίλοι εξ αιτίας ενός και μόνο ίδιου γονιδίου. Η έρευνα δείχνει ότι οι γενετικοί παράγοντες είναι σαν μια λεπτή αύρα στο παρασκήνιο, αρκετά ισχυρή ώστε να μετρηθεί στατιστικά σε ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων, ακόμη και αν οι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητά επίγνωση του θέματος.
Ο Φάουλερ αναγνωρίζει ότι υπάρχουν περιορισμοί στη μελέτη. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν στοιχεία από μια ιατρική έρευνα πολλών δεκαετιών και μελέτη 1.932 ατόμων στο Φραμινγκχαμ της Μασαχουσέτης, οι οποίοι έχουν συμμετάσχει σε ερευνητικό έργο που αφορά καρδιακές παθήσεις που χρονολογείται από το 1948. Οι περισσότεροι στο δείγμα ήταν ιταλικής καταγωγής. Η κοινή εθνική καταγωγή, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, ήταν χρήσιμη για αυτό το είδος της έρευνας, γιατί με αυτόν τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα στους ερευνητές να παρατηρήσουν τις ομοιότητες ανάμεσα σε φίλους που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό όπως η εθνικότητα.
«Ενώ έχουμε διαπιστώσει ότι αυτό ισχύει για την συγκεκριμένη μελετημένη ομάδα ανθρώπων, δεν ξέρουμε αν τα αποτελέσματα μπορούν να γενικευτούν και σε άλλες εθνοτικές ομάδες», εξηγεί ο Φάουλερ. «Η προσδοκία μου είναι ότι θα ισχύει, αλλά δεν ξέρουμε». Οι επιστήμονες εξέτασαν 1.367 φιλικά ζεύγη. Σε αυτή την ομάδα, εξέτασαν 466.608 γενετικούς δείκτες και τις παραλλαγές αυτών των δεικτών. Βρήκαν ότι οι φίλοι είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους ξένους να μοιράζονται πολλές από αυτές τις γενετικές παραλλαγές. Ωστόσο οι άνθρωποι επιλέγουν φίλους των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εντυπωσιακά διαφορετικό.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ότι έρχεται σε αντίθεση με την αρχική υπόθεση αλλά ενισχύει τη γενικότερη άποψη ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια λεπτή βιολογική επίδραση στην επιλογή της φιλίας. Η προτίμηση για τα άτομα με σημαντικά διαφορετικό ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να έχει πλεονεκτήματα επιβίωσης. Αν ο ένας έχει ανοσία στο παθογόνο X, και ο άλλος έχει ανοσία σε παθογόνο Υ τότε δεν έχει πιθανότητες ο ένας να κολλήσει μια νόσο από τον άλλο.
Πώς,αντιλαμβανόμαστε αυτά τα όμοια γονίδια και οι άνθρωποι βρίσκουν συμπαθής άλλους ανθρώπους ώστε να τους κάνουν φίλους τους; Αυτό δεν είναι σαφής. Δεν μεταφέρει κανείς εξοπλισμό αλληλουχίας γονιδίων. Μπορεί να υπάρχουν πολλοί παράγοντες,μερικοί από αυτούς ασήμαντοι. Οι άνθρωποι με ορισμένους τύπους σώματος ή χρώμα των μαλλιών μπορεί να αισθάνονται πιο άνετα ο ένας με τον άλλον.
Και θα μπορούσαν να αναπτύξουν φιλίες γύρω από ορισμένες περιοχές. Οι άνθρωποι που αγαπούν τη μυρωδιά του καφέ μπορεί να συχνάζουν για παράδειγμα σε καφετέριες και έτσι να γίνονται φίλοι με άλλους λάτρεις του καφέ, και δεν είναι έκπληξη αν ορισμένοι από αυτά τα φιλικά ζεύγη έχουν παρόμοια οσφρητικά γονίδια. Οι κολυμβητές θα μπορούσε να κάνει φίλους στην παραλία με άλλους κολυμβητές και ούτω καθ'εξής.
Αυτό δεν είναι μια πάγια επιστήμη. Η έρευνα σχετικά με τους γενετικούς παράγοντες σε φιλίες,είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο. Αλλά αν η συλλογιστική του Χρηστάκη και του Φάουλερ είναι σωστή για τη φιλία και την υπέρ-κοινωνική συμπεριφορά γενικότερα είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην πρόσφατη εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, η οποία έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 30000 χρόνια.
«Η Εξελικτική της φυσικής σας κατάστασης δεν εξαρτάται μόνο από το δικό σας γονότυπο, αλλά και για το γονότυπο των φίλων σας», δήλωσε ο Χρηστάκης. «Τα κοινωνικά δίκτυα είναι μια σημαντική κινητήρια δύναμη για την ανθρώπινη εξέλιξη», δήλωσε ο Φάουλερ. «Οι φίλοι μας είναι περίπου όπως τα μέλη της οικογένειας μας.Είναι συγγενείς».
Ο Ρομπέρτ Σέιφαρθ, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια που δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε για την μελέτη, «Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα, προκλητική απάντηση στο ερώτημα του γιατί οι άνθρωποι είναι τόσο υπερ-κοινωνικοί. Γιατί είναι τόσο φιλικοί με τους ξένους; Τα περισσότερα ζώα δεν αντιμετωπίζουν καθόλου κάτι ξένο για αυτά».
www.tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου